December 31, 2000
Herpes (herpes simplex virus - HSV)
Là bệnh được mọi người nghĩ tới trước tiên khi nói đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Nhiều người thường nghĩ, Herpes chỉ lây nhiễm qua đường tình dục, nhưng thực tế, virut Herpes còn tạo nên những nốt phồng rộp ở cơ quan sinh dục, ở môi, miệng và một số vị trí khác trên cơ thể. Bệnh lây từ người này qua người khác khi tiếp xúc với người bệnh qua đường âm đạo, miệng hoặc hậu môn, kể cả khi người đó có bị loét hay không.
Virust Herpes gây bệnh tại môi, miệng, cơ quan sinh dục qua lây nhiễm lúc tiếp xúc với các sang thương.
Bệnh dễ lây nhiễm lúc nốt phồng rộp vỡ, nhưng cũng có thể lây lúc vết loét bong vảy và cả lúc không nhìn thấy vết loét. Ban đầu, người bệnh có triệu chứng rát và ngứa ở phòng sinh dục, có thể kèm theo những biểu hiện khó chịu trong người, tiếp tới xuất hiện những nốt phồng rộp nhỏ. Ở phụ nữ, nốt rộp có thể có hiện tượng tại âm đạo, niệu đạo, cổ tử cung hoặc giữa hậu môn và âm đạo. Còn nam giới, nốt rộp thường xuất hiện ở dương vật, bao quy đầu, đôi khi ở bên trong niệu đạo, bìu hoặc giữa dương vật và hậu môn.
Herpes rất dễ lây nhiễm qua đường tiếp xúc trực tiếp lúc vẫn còn các sang thương, vì vậy cần lưu ý những điều sau: không chạm vùng có sang thương của mình vào người khác như: hôn hít, sờ, chạm. Không sử dụng chung đồ dùng cá nhân như bàn chải đánh răng, khăn tắm, khăn mặt, son môi…
HPV (human papilloma virus)
Là một loại virut gây u nhú tại người. HPV là bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất trên toàn cầu hiện nay. Thế nhưng mặc dù không quan hệ tình dục nhưng HPV vẫn có thể thâm nhập vào cơ thể. Các u nhú ở người được lây truyền thông qua tiếp xúc da với da có vết trầy xước. Chỉ cần ai đó chạm vào 1 mụn cóc hay 1 số vùng da xung quanh người nhiễm HPV, nguy cơ lây nhiễm rất cao. Hôn hay chạm vào bộ phận sinh dục của đối tác bằng miệng cũng có thể lây truyền virut HPV.
Có hơn 100 loại HPV, trong đó có khoảng 40 loại gây bệnh tại vùng hậu môn - sinh dục và nhất là là gây ra mụn cóc sinh dục. Mụn cóc đôi lúc không chỉ có hiện tượng tại bộ phận sinh dục mà có thể có mặt trên các bộ phận khác như ngón tay. Bác sĩ có thể giúp người bệnh thoát khỏi những mụn cóc bằng thuốc hoặc sử dụng các kỹ thuật không giống để gặt đi chúng, nhưng virut HPV đôi khi vẫn nằm lì trong cơ thể và phát triển theo thời gian. Nhiều trường hợp, HPV âm thầm tiến triển dẫn tới các bệnh tại vùng hậu môn - sinh dục như sùi mào gà , đặc biệt có thể gây các tổn thương tiền ung thư và ung thư tại cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, dương vật và hậu môn.
Sử dụng bao cao su là bảo vệ rất tốt nhất cho các bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục. Nhưng bao cao su không thể che hết toàn bộ bề mặt da xung quanh bộ phận sinh dục và hậu môn, cho nên không bảo vệ hoàn toàn khỏi HPV.
U mềm lây có thể lây do tiếp xúc da với da.
Trichomonas
Trichomonas là một loại ký sinh trùng cư trú ở bộ phận sinh dục, tại ruột và cả ở miệng. Các triệu chứng khi bị viêm âm đạo do trichomonas gồm: dịch tiết âm đạo ra nhiều có màu trắng, xám, vàng hoặc xanh lá cây, có mùi hôi. Bộ phận sinh dục bị đỏ, rát và ngứa. Đau khi đi tiểu hoặc quan hệ tình dục. Bệnh trichomonas lây qua đường quan hệ tình dục và qua vật sử dụng như khăn tắm và giấy vệ sinh, hoặc đồ chơi tình dục không được vệ sinh cẩn thận. Sau lúc đi vệ sinh, nếu chùi hậu môn mà đẩy về phía trước thì trùng roi sẽ chạy từ hậu môn qua âm đạo và ngược lại. Cũng có thể bị lây bệnh nếu mặc chung quần với người nhiễm trichomonas, vì vậy, không mặc chung đồ và không sử dụng khăn tắm chung. Bệnh không hiểm nguy nhưng gây khó chịu, lúc nào cũng cảm thấy như có con gì bò tại chỗ kín. Người bệnh phải tích cực điều trị, tái khám và kiểm tra nhiều lần để diệt hoàn toàn trichomonas.
U mềm lây
Là 1 bệnh viêm da do virut. Biểu hiện của bệnh là những mụn nhỏ giống như mụn cóc nổi trên da. Chúng có bề mặt nhẵn, hình bán cầu, màu trắng đục và lõm ở giữa. Bệnh u mềm lây có thể xảy ra tại bất kỳ lứa tuổi nào nhưng thường gặp nhất tại 2 lứa tuổi: Trẻ nhỏ lây truyền trực tiếp qua da, lứa tuổi 15-29 tuổi lây truyền qua đường tình dục và gặp nhiều hơn tại phụ nữ. Phân bố thương tổn tại người to thường liên quan đến vùng sinh dục và vùng mu sinh dục. U mềm lây thường có hiện tượng nhiều tại bộ phận sinh dục nữ so với những nơi khác trên cơ thể. Bệnh có thể lây do tiếp xúc da với da hoặc thậm chí sử dụng chung khăn, mặc chung đồ, dùng chung dụng cụ thể dục và ngồi cùng ghế. Thông thường, các cục u không gây đau nhưng lây lan rất nhanh.
Bệnh nhân nên tránh cào gãi ngăn ngừa viêm nhiễm, tránh sử dụng chung dụng cụ như dao cạo, bồn tắm, khăn tắm. Bệnh lây lan bởi tiếp xúc trực tiếp nên bệnh nhân tránh tiếp xúc da-da với người khác để ngăn ngừa lây lan. Tránh quan hệ tình dục với người đang bị u mềm lây.
BS. T M ANH
